"Πέμπτη Φάλαγγα" ονομάζεται η εντός μιας πολιορκούμενης πόλης ή εμπόλεμης χώρας εκδηλωθείσα προπαγάνδα επ΄ ωφελεία του εχθρού. Το είδος αυτό της προπαγάνδας μπορεί να είναι είτε εγχώριο (εσωτερική), είτε εξωτερική (εκ του εχθρού) και εκδηλώνεται με διασπορά ψευδών ειδήσεων ( ραδιοφωνικές ανακοινώσεις ή έντυπες - φέιγ-βολάν) μέχρι και δολιοφθορές.
Ο όρος τέθηκε σε χρήση για πρώτη φορά κατά τον Ισπανικό εμφύλιο πόλεμο (1936-1939) όταν στην πολιορκία της Μαδρίτης εκτός από τις τέσσερις φάλαγγες του στρατού που έκαναν την επίθεση κατά της πόλης, υπήρχε και εντός αυτής σημαντική μερίδα πληθυσμού υπέρ των πολιορκητών η οποία και υπέσκαπτε τη θέση των υπερασπιστών.
"Πέμπτη Φάλαγγα"
Διεθνής πολιτικός και στρατιωτικός όρος, που χαρακτηρίζει τη δράση των συμπαθούντων τον εχθρό στα μετόπισθεν. Ο όρος πλάστηκε κατά τον εμφύλιο Ισπανικό πόλεμο (1936-39), όταν ο στρατηγός Μόλα του Φράνκο, διακήρυξε, από το ραδιόφωνο, πως οι στασιαστικές δυνάμεις επιτίθενται κατά της Μαδρίτης με τέσσερις φάλαγγες, ενώ η πέμπτη θα πλήξει κατά την αποφασιστική στιγμή τα μετόπισθεν.
- Σύμφωνα με άλλη εκδοχή, ο όρος "πέμπτη φάλαγγα" καθιερώθηκε από τον υπερασπιστή της Μαδρίτης, στρατηγό Μιάχα, ο οποίος, όταν άκουσε ότι τέσσερις φάλαγγες βαδίζουν κατά της Μαδρίτης, απάντησε ότι: "φοβούμαι μόνο την πέμπτη".
