Ημέρα μνήμης της γενοκτονίας του Ποντιακού Ελληνισμού


Σήμερα 19 Μαΐου: Ημέρα μνήμης της γενοκτονίας του Ποντιακού Ελληνισμού
Τις παραμονές του Α΄ Παγκοσμίου Πολέμου οι Έλληνες του Πόντου αριθμούσαν 700.000 άτομα. Από αυτά μέχρι το 1923 είχαν εξοντωθεί με ειδεχθείς τρόπους 353.000. Πρόκειται για ένα οργανωμένο σχέδιο αφανισμού των μη τουρκικών πληθυσμών από το νεοτουρκικό κράτος το οποίο είχε ήδη καταρτισθεί από τους εγκεφάλους των Νεότουρκων του Κεμάλ Ατατούρκ από τις αρχές της δεκαετίας του 1910.
Το Φεβρουάριο του 1994 η Βουλή των Ελλήνων ψήφισε ομόφωνα την ανακήρυξη της 19ης Μαΐου ως Ημέρας Μνήμης για τη Γενοκτονία των Ελλήνων στο μικρασιατικό Πόντο την περίοδο 1916-1923.

Τι εννοούμε όμως με τον όρο γενοκτονία;

Η γενοκτονία ως όρος διαμορφώθηκε κυρίως στη δίκη της Νυρεμβέργης το 1945, όπου δικάστηκε η ηγεσία των ναζιστών εγκληματιών του πολέμου. Συγκεκριμένα ο όρος σημαίνει τη μεθοδική εξολόθρευση, ολική ή μερική, μιας εθνικής, φυλετικής ή θρησκευτικής ομάδας. Πρόκειται για ένα πρωτογενές έγκλημα, το οποίο δεν έχει συνάρτηση με πολεμικές συγκρούσεις.

Ο γενοκτόνος δεν εξοντώνει μια ομάδα για κάτι που έκανε, αλλά για κάτι που είναι. Στην περίπτωση των Ελλήνων του Πόντου, επειδή ήταν Έλληνες και Χριστιανοί

Στις 19 Μαΐου 1919, ο Κεμάλ Ατατούρκ αποβιβάστηκε στην Σαμψούντα και άρχισε τη συστηματική επιχείρηση της εξοντώσεως των Ελλήνων. Οι τρόποι, οι μέθοδοι και τα μέσα που χρησιμοποίησαν οι Τούρκοι για την εξόντωση τους πολλοί: επιστράτευση και εξόντωση νέων, τάγματα εργασίας - τάγματα θανάτου, στρατόπεδα συγκέντρωσης και εξόντωσης, συνεχής εργασία και αγγαρείες κάτω από άθλιες συνθήκες, επιδρομές ατάκτων και σφαγές αμάχων στα ελληνικά χωριά.

Ωστόσο, το όλο σχέδιο επιχείρησης εξόντωσης των Ελλήνων του Πόντου είχε αρχίσει, στα χαρτιά τουλάχιστον, να εκπονείται το 1915.
Η χρονιά αυτή υπήρξε ορόσημο για τον Ποντιακό Ελληνισμό της Μικράς Ασίας: Ενώ όλα τα ευρωπαϊκά κράτη είχαν εμπλακεί στον Α' Παγκόσμιο Πόλεμο, οι Τούρκοι κατέστρωσαν ένα σχέδιο εξόντωσης των χριστιανικών πληθυσμών της Μικράς Ασίας.

Τον Ιούνιο πραγματοποιήθηκε η εξορία και στη συνέχεια η σφαγή των Αρμενίων, ενώ αρχίζουν οι πρώτες βιαιοπραγίες εναντίον του ποντιακού στοιχείου.

Τον Δεκέμβριο του 1916 εκπονήθηκε από τους Τούρκους στρατηγούς Εμβέρ και Ταλαάτ σχέδιο εξόντωσης του άμαχου ελληνικού πληθυσμού του Πόντου που προέβλεπε: "Άμεση εξόντωση μόνον των ανδρών των πόλεων, από 16-60 ετών, και γενική εξορία όλων των ανδρών και γυναικόπαιδων των χωριών στα ενδότερα της Ανατολής με πρόγραμμα σφαγής και εξόντωσης".

Το πρόγραμμα ξεκίνησε 15 ημέρες αργότερα και εφαρμόστηκε κυρίως στις περιοχές της Σαμψούντας και της Πάφρας.

Η περιοχή της Τραπεζούντας είχε γλυτώσει από τη μανία των Τούρκων διότι είχε καταληφθεί τον Απρίλιο του 1916 από τον ρωσικό στρατό. Όταν, όμως, οι Ρώσοι εγκατέλειψαν την πόλη τον Φεβρουάριο του 1918, τότε ο μισός περίπου πληθυσμός της περιοχής εγκατέλειψε τις εστίες του και ακολούθησε τον ρωσικό στρατό κατά την υποχώρησή του. Οι περισσότεροι από τους πρόσφυγες εγκαταστάθηκαν στην περιοχή του Καυκάσου και των παραλίων της Γεωργίας.

Μέχρι τον Αύγουστο του 1922 ο Κεμάλ, έχοντας εκκαθαρίσει τα δευτερεύοντα μέτωπα στη Μικρά Ασία, προχώρησε ανενόχλητος στη σταδιακή εξόντωση του Ποντιακού Ελληνισμού. Οι πόλεις και τα χωριά κάηκαν, οι χωρικοί σφάχτηκαν, ατιμάστηκαν, εξορίστηκαν ή έφευγαν ομαδικά στα δάση και στα βουνά. Όσοι άνδρες συλλαμβάνονταν προωθούνταν στο εσωτερικό της Μικράς Ασίας. Υπολογίζεται ότι στο διάστημα 1914-1922 εξοντώθηκαν περίπου 200.000 Πόντιοι.




Αυτό που οι Τούρκοι δεν εννοούν να καταλάβουν λέγεται με λίγα λόγια έγκλημα κατά της ανθρωπότητας που διεπράχθη με το χειρότερο τρόπο από τους ίδιους εναντίον φυλετικών-θρησκευτικών ομάδων.


Εξάλλου το είχε πει και στην τοποθέτησή του στις 21/8/1922 και ο Xακκί Xαμή Μπέης, βουλευτής Σινώπης στην τουρκική Eθνοσυνέλευση της Άγκυρας: «Tο πρόσωπό μας θα είναι αιώνια κηλιδωμένο εξαιτίας των εκτοπίσεων. Eάν οι εκτοπισμοί γίνονται προκειμένου να δολοφονηθούν ανθρώπινες ψυχές, τότε, κύριοι, αυτό είναι άκρως αποτρόπαιο ζήτημα. Mας κηλιδώνει ενώπιον του σύμπαντος κόσμου. Γιατί τότε η κυβέρνηση δεν μπορεί να υπερασπιστεί τον εαυτό της»... Στο ίδιο πνεύμα κατά την αγόρευσή του μίλησε και ο βουλευτής Mερσίνης Σαλαχατίν Μπέης: «...Mήπως είναι αυτή η επιθυμία της Eθνοσυνέλευσης να μην απομείνει κανένας μη μουσουλμάνος, να εξοριστεί και αφανιστεί και ο τελευταίος;».

Κάθε πράξη λοιπόν αναγνώρισης από όλον τον κόσμο της γενοκτονίας των Ελλήνων του Πόντου, αποτελεί πράξη καταδίκης του τουρκικού επεκτατισμού και των τουρκικών προκλήσεων και εγκλημάτων.